Làn điệu Ca choi, Ta lêu là một trong những nét văn hóa truyền thống vô cùng độc đáo của đồng bào dân tộc Hrê. Nhiều nghệ nhân luôn ra sức gìn giữ, phát huy và trao truyền những làn điệu của dân tộc mình cho thế hệ sau, trong đó có nghệ nhân ưu tú Đinh Thị Y ở thôn Long Thượng, xã Sơn Mai.
Nghệ nhân ưu tú Đinh Thị Y tham gia văn nghệ tại Đại hội Đảng xã Sơn Mai
Cũng như các dân tộc anh em khác, đời sống văn hoá tinh thần của người Hrê vô cùng phong phú và độc đáo. Ngoài cồng chiêng, kiến trúc nhà sàn, rượu cần, ẩm thực... thì trong văn hoá truyền thống của người Hrê còn có các làn điệu Ca choi, Ta lêu... Trong giai đoạn chống Pháp, chống Mỹ và cả sau ngày hòa bình, thống nhất đất nước, làn điệu Ca choi, Ta lêu được người Hrê sáng tác ca ngợi Đảng, Bác Hồ, bộ đội; tình đoàn kết giữa các dân tộc anh em, tình quân dân; ca ngợi cuộc sống mới, về tinh thần hăng say lao động, sản xuất và tình yêu đôi lứa.
Sinh ra và lớn lên ở bản làng của người Hrê, nơi các làn điệu Ta lêu, Ca choi, lời ru con luôn vang lên trong đời sống thường nhật, trong các dịp lễ hội, hay những lúc trên nương rẫy... Chính trong môi trường ấy, bà Đinh Thị Y đã thấm nhuần những ngôn từ, tiết tấu mượt mà, đằm thắm của các làn điệu Ta lêu, Ca choi.
Trong những buổi sinh hoạt ở thôn hay trong các dịp Đại hội khu dân cư... không khi nào vắng lời ca, tiếng hát của bà Đinh Thị Y. Bằng làn điệu Ta lêu, Ca choi mượt mà, với nội dung ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, ca ngợi cuộc sống mới, bà Đinh Thị Y đã làm cho những buổi sinh hoạt càng thêm ấm áp và gắn chặt tình đoàn kết.
Anh Đinh Văn Cầm, Bí thư Chi bộ thôn Long Thượng, xã Sơn Mai cho biết: Trong các buổi văn nghệ của xã, đại hội KDC cô Đinh Thị Y đều tham gia rất nhiệt tình. Tôi mong bà Đinh Thi Y có nhiều sức khỏe để giữ gìn và truyền dạy lại cho lớp trẻ các làn điệu dân ca của dân tộc mình. Tôi cũng mong lớp trẻ quan tâm văn hóa dân tộc mình để cùng chung tay lưu giữ, không để văn hóa truyền thống của người Hrê bị mai một.
Những làn điệu Ta lêu, Ca choi thường xuyên được bà Đinh Thị Y đem đến các hội thi, hội diễn do các cấp tổ chức
Ngay từ nhỏ, nghệ nhân Đinh Thị Y đã được nghe các bà, các mẹ hát các làn điệu Ta lêu, Ca choi ngọt ngào. Dân ca Hrê từ đó đã thấm vào máu thịt của bà. Không chỉ hát Ta lêu, Ca choi trong các dịp lễ, hội, lúc sinh hoạt văn hóa, mà khi nhàn rỗi, khi vui hay buồn trong lúc lao động, sản xuất bà cũng hát. Được trời phú cho giọng hát ngọt ngào, tâm hồn yêu văn nghệ, với tấm lòng trân quý bản sắc văn hóa dân tộc mình, bà miệt mài đóng góp vào việc bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống dân tộc Hrê. Những làn điệu Ta lêu, Ca choi thường xuyên được bà đem đến các hội thi do các cấp tổ chức.
Ta lêu làm cho người phụ nữ Hrê trở nên duyên dáng hơn. Lớn lên, biết Ta lêu, Ca choi là âm nhạc dân gian cổ truyền, độc đáo của dân tộc mình, nên bà Đinh Thị Y càng thêm yêu quý, có ý thức giữ gìn, làm giàu thêm những bài Ta lêu, Ca choi.
Bà Đinh Thị Y là một trong những nghệ nhân tiêu biểu ở xã Sơn Mai. Tất cả các hội thi biểu diễn ở xã hay tỉnh bà đều tham gia. Đây là nhân tố rất điển hình trong việc giữ gìn, bảo lưu làn điệu Ta lêu, Ca choi của người Hrê ở xã Sơn Mai, tỉnh Quảng Ngãi. Tham gia đội văn nghệ xung kích ở địa phương, trong khả năng của mình, bà Đinh Thị Y vẫn luôn tràn đầy nhiệt huyết trong việc trao truyền lại cho thanh niên địa phương, để thông qua hoạt động văn nghệ bồi đắp thêm lòng yêu quý văn hóa truyền thống trong lớp trẻ.
